تاریخچه لیزینگ در جهان
لیزینگ یکی از قدیمی‌ترین روش‌های تأمین مالی است که تاریخچه آن به هزاران سال قبل بازمی‌گردد. در متون باستانی، اقوام ایلامی و سومری حدود 2000 سال قبل از میلاد مسیح به نوعی اجاره‌داری ساده زمین، گاو، آب و تجهیزات کشاورزی می‌پرداختند. در دوران رم باستان، لیزینگ به دو دسته عملیاتی و مالی تقسیم شد و در قرون وسطی اجاره‌داری کشتی‌های تجاری به عنوان یک رشته مهم در مبادلات اعتباری بین مردم مرسوم گردید.
در اوایل قرن بیستم، لیزینگ ماشین‌آلات تولیدی و تجهیزات تلفن خصوصی در انگلستان و آمریکا گسترش یافت. اولین شرکت مدرن و مستقل صنعت لیزینگ در سال 1952 در سانفرانسیسکو تأسیس شد که به عنوان سرآغاز تشکیل موسسات مستقل لیزینگ در آمریکا شناخته می‌شود. این روند به سرعت به سایر نقاط جهان از جمله اروپا، ژاپن، آفریقا و آمریکای لاتین گسترش یافت.
در دهه‌های اخیر، صنعت لیزینگ رشد چشمگیری داشته است. سه منطقه شمال آمریکا، اروپا و آسیا، بیشترین سهم از حجم جهانی لیزینگ را به خود اختصاص داده‌اند. این صنعت به دلیل انعطاف‌پذیری و توانایی در تأمین مالی انواع مختلف دارایی‌ها، به یکی از ارکان اصلی تأمین مالی در جهان تبدیل شده است.
توسعه لیزینگ در قرن بیستم
لیزینگ در قرن بیستم به یکی از مهم‌ترین روش‌های تأمین مالی تبدیل شد و تحولات چشمگیری را تجربه کرد. در اوایل این قرن، لیزینگ ماشین‌آلات تولیدی و تجهیزات تلفن خصوصی در انگلستان و آمریکا گسترش یافت. این روند با افزایش نیاز به تجهیزات صنعتی و فناوری‌های نوین، به سرعت در سایر نقاط جهان نیز مورد توجه قرار گرفت.
یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ لیزینگ، تأسیس اولین شرکت مدرن و مستقل لیزینگ در سال 1952 در سانفرانسیسکو بود. این شرکت به عنوان سرآغاز تشکیل موسسات مستقل لیزینگ در آمریکا شناخته می‌شود و به سرعت به سایر نقاط جهان از جمله اروپا، ژاپن، آفریقا و آمریکای لاتین گسترش یافت. این شرکت‌ها با ارائه خدمات متنوع و انعطاف‌پذیر، توانستند نیازهای مختلف صنایع و کسب‌وکارها را برآورده کنند.
در دهه‌های 1960 و 1970، لیزینگ به عنوان یک ابزار مالی مهم در تأمین مالی تجهیزات سنگین، هواپیماها، کشتی‌ها و حتی ساختمان‌ها شناخته شد. این روند با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در زیرساخت‌ها و توسعه صنعتی، به شدت تقویت شد. در این دوره، شرکت‌های لیزینگ توانستند با ارائه شرایط مالی مناسب و انعطاف‌پذیر، به جذب مشتریان بیشتری بپردازند.
در دهه‌های 1980 و 1990، با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، لیزینگ تجهیزات کامپیوتری و فناوری‌های نوین نیز به یکی از بخش‌های مهم این صنعت تبدیل شد. شرکت‌های لیزینگ با ارائه خدمات متنوع و به‌روز، توانستند نیازهای مختلف کسب‌وکارها و صنایع را برآورده کنند و به رشد و توسعه این صنعت کمک کنند.
در پایان قرن بیستم، صنعت لیزینگ به یکی از ارکان اصلی تأمین مالی در جهان تبدیل شد. سه منطقه شمال آمریکا، اروپا و آسیا بیشترین سهم از حجم جهانی لیزینگ را به خود اختصاص دادند. این صنعت به دلیل انعطاف‌پذیری و توانایی در تأمین مالی انواع مختلف دارایی‌ها، به یکی از ابزارهای مهم در تأمین مالی پروژه‌های بزرگ و کوچک تبدیل شد.
به طور کلی، توسعه لیزینگ در قرن بیستم نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی جهان ایفا کرد و با توجه به روندهای فعلی، انتظار می‌رود که این صنعت در آینده نیز به رشد خود ادامه دهد و به یکی از ارکان اصلی تأمین مالی در جهان تبدیل شود.
وضعیت فعلی لیزینگ در جهان
صنعت لیزینگ در دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است و به یکی از ارکان اصلی تأمین مالی در جهان تبدیل شده است. بر اساس گزارش‌های اخیر، حجم کسب و کار جدید در صنعت لیزینگ در سال 2022 به ارزش 1470 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل از آن رشد نیم درصدی داشته است¹. این رشد نشان‌دهنده اهمیت و نقش حیاتی لیزینگ در تأمین مالی انواع مختلف دارایی‌ها و پروژه‌ها است.
سه منطقه شمال آمریکا، اروپا و آسیا، 96 درصد از حجم جهانی لیزینگ را تشکیل می‌دهند¹. در این میان، شمال آمریکا با حجم کسب و کاری به ارزش 546.1 میلیارد دلار، بزرگترین بازار لیزینگ جهان را به خود اختصاص داده است¹. ایالات متحده به عنوان بازیگر برجسته این منطقه، رشد 6.3 درصدی در کسب و کار جدید لیزینگ را تجربه کرده است¹. کانادا و مکزیک نیز به ترتیب با رشد 7.2 درصدی و 86 درصدی در کسب و کار جدید، نقش مهمی در این بازار ایفا می‌کنند¹.
در اروپا، حجم کسب و کار جدید لیزینگ به ارزش 441.7 میلیارد دلار گزارش شده است که 31 درصد از حجم جهانی را تشکیل می‌دهد¹. با این حال، اروپا در سال 2022 کاهش 1.1 درصدی در کسب و کار جدید را تجربه کرده است¹. پنج کشور برتر اروپا (انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا و سوئد) 67 درصد از حجم لیزینگ کل اروپا را تشکیل می‌دهند¹.
آسیا به عنوان سومین منطقه بزرگ لیزینگ، حجم کسب و کار جدید به ارزش 425 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است¹. با این حال، این منطقه در سال 2022 کاهش 5 درصدی را تجربه کرده است¹. در سایر نقاط جهان، مانند آمریکای جنوبی و استرالیا، نیز کاهش‌هایی در حجم کسب و کار جدید مشاهده شده است¹.
صنعت لیزینگ با وجود چالش‌های اقتصادی و نوسانات ارزی، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و نقش مهمی در تأمین مالی پروژه‌های بزرگ و کوچک ایفا می‌کند. انتظار می‌رود که با توجه به روندهای فعلی و فرصت‌های موجود، این صنعت در آینده نیز به رشد خود ادامه دهد و به یکی از ارکان اصلی تأمین مالی در جهان تبدیل شود.
چالش‌ها و فرصت‌های صنعت لیزینگ جهان در آینده
چالش‌ها
نوسانات اقتصادی و ارزی:
تغییرات در نرخ ارز و شرایط اقتصادی جهانی می‌تواند هزینه‌های تأمین مالی را افزایش دهد و بر سودآوری شرکت‌های لیزینگ تأثیر منفی بگذارد. این نوسانات می‌توانند باعث عدم اطمینان در بازار شوند و برنامه‌ریزی‌های مالی را پیچیده‌تر کنند.
ریسک‌های اعتباری:
شرکت‌های لیزینگ باید توانایی ارزیابی دقیق ریسک‌های اعتباری مشتریان خود را داشته باشند تا از نکول و عدم وصول اقساط جلوگیری کنند. افزایش نرخ نکول می‌تواند به کاهش سودآوری و افزایش هزینه‌های اجرایی منجر شود.
محدودیت‌های قانونی و مقرراتی:
تغییرات در قوانین و مقررات مالی و اعتباری می‌تواند هزینه‌های اجرایی را افزایش دهد و فرآیندهای کاری را پیچیده‌تر کند. شرکت‌های لیزینگ باید به طور مداوم با تغییرات قانونی سازگار شوند تا از جریمه‌ها و مشکلات قانونی جلوگیری کنند.
تأمین مالی:
شرکت‌های لیزینگ برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ نیاز به منابع مالی قابل توجهی دارند. محدودیت در دسترسی به این منابع می‌تواند فعالیت‌های آن‌ها را محدود کند و رشد آن‌ها را کند نماید.
فرصت‌ها
رشد بازارهای نوظهور:
کشورهای در حال توسعه با افزایش نیاز به تجهیزات و فناوری‌های نوین، بازارهای جدیدی برای صنعت لیزینگ فراهم می‌کنند. این بازارها پتانسیل بالایی برای رشد دارند و می‌توانند به توسعه صنعت لیزینگ کمک کنند.
پیشرفت‌های فناوری:
استفاده از فناوری‌های نوین مانند بلاکچین و هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود ارزیابی ریسک‌های اعتباری و افزایش کارایی فرآیندهای لیزینگ کمک کند. این فناوری‌ها می‌توانند هزینه‌های اجرایی را کاهش دهند و فرآیندهای کاری را بهبود بخشند.
تغییرات در الگوهای مصرف:
با افزایش توجه به مسائل زیست‌محیطی و پایداری، تقاضا برای لیزینگ تجهیزات و فناوری‌های سبز افزایش یافته است. این روند می‌تواند به توسعه بازارهای جدید و افزایش درآمد شرکت‌های لیزینگ کمک کند.
تنوع در محصولات و خدمات:
شرکت‌های لیزینگ می‌توانند با ارائه محصولات و خدمات متنوع و انعطاف‌پذیر، نیازهای مختلف مشتریان را برآورده کنند. این تنوع می‌تواند به جذب مشتریان جدید و افزایش سهم بازار کمک کند.